Vrijwilligers in het Groene Hart Ziekenhuis begeleiden patiënten met delier

Kwetsbare ouderen

Perifeer ziekenhuis

Groene Hart Ziekenhuis

Het Groene Hart Ziekenhuis zet vrijwilligers in bij (een verhoogd risico op een) delier en bij andere kwetsbare ouderen. Dit helpt zowel patiënten als mantelzorgers én kan ervoor zorgen dat een delier wordt voorkomen. Ook vermindert het de werkdruk van verpleegkundigen. Een ziekenhuisopname verhoogt bij ouderen de kans op een psychische ontregeling. Een delier kan lang na de opname nog gevolgen hebben voor de zelfredzaamheid en levenskwaliteit van de patiënt. Door vrijwilligers in te zetten voelt de patiënt zich veiliger en neemt de onrust af.

In het kort

De vrijwilliger geeft aandacht: op een gastvrije manier en afhankelijk van de behoefte van de patiënt.
De deliervrijwilliger helpt met activiteiten, bewegen, het aangeven van drinken, het voeren van een gesprek of doet een spelletje.
De patiënt voelt zich minder onrustig waardoor het delier voorkomen of minder ernstig wordt.
Het team van vrijwilligers is goed getraind en wordt 4x per jaar bijgeschoold tijdens intervisiebijeenkomsten.
De vrijwilliger heeft zelf de mogelijkheid zich in te roosteren of te ruilen via digitaal rooster.
Er is een goede samenwerking met de verpleegkundigen. Dit draagt bij aan het succes van de inzet van vrijwilligers.
Omdat de patiënt aandacht en tijd krijgt van een vrijwilliger die ook een oogje in het zeil houdt, wordt de taak van de verpleegkundige verlicht.
Voor familie kan de deliervrijwilliger voor een stukje rust zorgen bv door bij rooming-in een stukje van de begeleiding van patiënt waar te nemen.
De deliervrijwilligers worden met name in de middag en avond ingezet, omdat dat momenten zijn dat rust bieden de meeste invloed heeft.
Voor de patiënt betekent de inzet van de deliervrijwilliger dat er even iemand 1 op 1 ongehaaste aandacht heeft. Iemand die het vertrouwen geeft en je naar de realiteit oriënteert.
Zoals een deliervrijwilliger het verwoordde: Ik kom niets doen, ik kom er gewoon voor u zijn.
De vrijwilligers worden gefaciliteerd door het consultteam geriatrie.

Inspiratie

Vroege mobilisatie en activatie kunnen zorgen voor kortere opname duur. Internationaal is daar onderzoek naar gedaan, o.a. door het Hospital Elderly Life program (HELP). Dit programma is effectief in de preventie van delier en daarnaast ook kosteneffectief (Steelfisher et al., 2011; Rubin et al., 2006 en 2011; Sandhaus et al., 2010). In Nederland is beperkt gestart met het toepassen van dit programma in enkele ziekenhuizen.

Delierbox
Er zijn voor de patiënt is het allerbelangrijkste, maar het Groene Hart beschikt ook over een zogenaamde delierbox die ingezet kan worden. De materialen in deze box kunnen bijdragen aan het geven van aandacht en brengen van ontspanning. De activiteitenbegeleiders van de Geriatrie zijn betrokken bij de samenstelling hiervan en zijn beschikbaar voor de vrijwilligers voor specifieke materialen, vragen en adviezen.

Voorbeeld: Inhoud delierbox

1. Blik op vroeger

2. Het GOUDA boek

3. Boek: De jaren ‘60

4. Boek: Reeuwijk (of andere woonplaats) in oude ansichten

5. Radio-Cd speler

6. Cd's

7. Sensomotorisch materiaal

Tips & tricks

Formuleer duidelijke kaders waarbinnen de vrijwilligers werken middels een werkinstructie
Zorg ervoor dat er altijd begeleiding mogelijk is vanuit het consultteam geriatrie, avond/nachthoofd of de verpleegkundig specialist geriatrie
Faciliteer goede training
De flexibiliteit van het zelf kunnen inroosteren wordt als fijn ervaren door de vrijwilligers
De deliervrijwilliger voert nooit verpleegkundige handelingen uit
Het ziekenhuisprotocol delier adviseert bij delirante patiënt om eerst familie te vragen om in de zorg te participeren door met hun aanwezigheid rust te brengen voor de patiënt. Als er geen familie beschikbaar is, kan een vrijwilliger delierzorg gevraagd worden.

Meer weten?

Contactpersonen

Riëtte Oudenaarden

Verpleegkundig specialist geriatrie

Willeke van Buren

Consultverpleegkundige geriatrie

Antine Rijpma

Consultverpleegkundige geriatrie