Polikliniek Langdurige Antistolling UMCG – een samenwerking in de anderhalvelijnszorg
Sinds 2015 heeft het UMCG een polikliniek voor patiënten die langdurig antistolling gebruiken vanwege trombose of longembolie. Doel is om de antistollingsbehandeling met VKA/DOAC zo veilig en effectief mogelijk te maken, door een (jaarlijkse) controle.
In het kort
De Polikliniek Langdurige Antistolling (PLA) is onderdeel van een groter geheel; de Stollingspoli, ontstaan in jaren 90, met ook poli’s voor hemofiliepatiënten en patiënten met ingewikkelde trombosevragen. Toen meer en meer patiënten met langdurige antistolling onder controle bleven, zijn zij geconcentreerd op de PLA, waar zij zelfstandig worden gezien door een verpleegkundig specialist.
De PLA is onderdeel van het Transmuraal Trombose Expertise Centrum (TTEC) Groningen, een samenwerkingsverband tussen de afdeling Hematologie van het UMCG en Certe Trombosedienst.
Spreekuren
Op de PLA werken zowel medewerkers van Certe als een verpleegkundig specialist (VS), (stollings)artsen en hematologen van het UMCG; ook is er samenwerking met huisarts/POH.
Er lopen 2 spreekuren tegelijk:
- Complexe patiënten (bv. co-morbiditeit, polyfarmacie, kwetsbare patiënten), door VS-stollingsziekten.
- Reguliere patiënten, door de medewerker/doktersassistente trombosedienst (TD). Bij deze patiënten komt de VS op het eind van het consult. Na een samenvatting door TD beantwoordt deze opengebleven vragen en gezamenlijk maken TD en VS een conclusie. De huisarts ontvangt schriftelijk bericht en bij valrisico en/of fors verhoogde bloeddruk neemt de VS (i.o.m. patiënt) actief contact op.
Soms zijn er belafspraken; beeldbellen is mogelijk via ‘mijnUMCG’.
Werkwijze
Naast aandacht voor: bloedingen, vergeten in te nemen, zwangerschap, combinatie met andere medicijnen, operaties en ingrepen, alcohol en sporten wordt ook gelet op contra-indicaties, nierfunctie (bij DOAC), time in therapeutic range (INR bij VKA), valrisico en bloedingsrisico (HAS-BLED). Bovendien wordt de indicatie (her)beoordeeld en educatie gegeven over:
- doel van de behandeling
- risicofactoren op bloedingen (vallen, alcohol, a.d.h.v. HAS-BLED) en hoe te handelen
- acties bij hoofd-/buiktrauma, chirurgische ingrepen, risicovolle interventies en tandarts
Waar nodig wordt aanvullend lichamelijk onderzoek gedaan en uiteraard worden vragen van de patiënt over zijn/haar antistolling beantwoord.
De Checklist poli langdurige antistolling voor VTE herbeoordeling indicatie geeft inzicht in alle aandachts- en bespreekpunten; deze is als standaard format beschikbaar in het EPD (Epic), samen met de actuele medicatielijst.
Inspiratie
- Anderhalvelijnszorg: de populatie, die de Stollingspoli van het UMCG in de toekomst gaat bedienen, zal verschuiven naar complexere patiënten. In het TTEC Project Weegconsult (antistollingsrisico inventarisatie) wordt de intensieve monitoring van patiënten met langdurige (chronische) antistollingsmedicatie overgeheveld naar de eerste lijn (POH/huisarts) in het kader van de Landelijke Transmurale Afspraak (LTA) Antistollingszorg.
- Multidisciplinaire poli, waarbij van elkaar wordt geleerd: de medewerker TD is goed op de hoogte van het bloedingsrisico bij patiënten met antistolling, dus kan goede educatie hierover geven. Bij moeilijk instelbare patiënten is er een korte lijn voor overleg met de VS. Doordat de VS op het eind van het consult komt, worden vragen beantwoord waarvan de medewerker TD leert; de VS leert op het gebied van doseren VKA’s van hen. Voor zeer complexe patiënten is een hematoloog beschikbaar als achterwacht; waarvan VS/TD ook leren.
- Patiënt: krijgt (on)gevraagd een holistische benadering van antistollingszorg inclusief risico-inventarisatie en een herhaling van relevante informatie en eventueel een Antistollingspas. Een promovenda evalueert de PLA, op basis van medische gegevens uit het EPD en m.b.v. een focusgroep.
Tips & tricks
- Belangrijk is dat medewerkers gemotiveerd zijn, een dergelijke poli leuk vinden en het belang ervan inzien.
- Zorg voor betrokkenheid van alle instellingen, zowel bij het opzetten van een stollingspoli, als bij de patiëntenzorg.
- Bij het opzetten van de Polikliniek Langdurige Antistolling hebben TD en VS een aantal spreekuren samen gedaan. Bovendien is er voor nieuwe TD-medewerkers een checklist met uitleg.
- Voor complexe medicatie wordt verwezen naar ‘medicatieverificatie op de poli’ vanuit de ziekenhuisapotheek. Het bleek lastig voor patiënten om de medicatielijst digitaal in te vullen.
- Reken 1-2 dagen/week per poli; dit omvat voorbereiding, voorbespreking, het spreekuur zelf, uitwerken/vervolgacties, scholing en literatuur bijhouden.
Meer weten?
- Folder Poli Langdurige Antistolling
- Vragenlijst patiënt poli langdurige antistolling (als een patiënt op Mijn UMCG zit, wordt deze vragenlijst (m.u.v. medicatielijst) van tevoren digitaal opgestuurd, met uitklapvelden (bij "ga door naar vraag...”)
- Checklist poli langdurige antistolling voor VTE Herbeoordeling indicatie
- Checklist toelichting
