Cookie Consent by Free Privacy Policy Generator

Patiëntparticipatie ziekenhuisbreed borgen bij VieCuri Medisch Centrum

Multidisciplinair gesprek
Patiëntenparticipatie
Perifeer ziekenhuis
VieCuri Venlo

Veel ziekenhuizen worstelen met de vraag hoe patiëntparticipatie goed vorm te geven in alle lagen en processen van de zorg. Vaak is dit erg versnipperd. VieCuri Medisch Centrum heeft met activiteiten vanuit de kerngroep patiëntparticipatie een manier gevonden om hier structureel aandacht voor te hebben. Met tools en tips ondersteunt de kerngroep afdelingen in continu verbeteren en leren van patiëntfeedback, gebruikmakend van verschillende vormen van het multidisciplinaire gesprek (MDG).

In het kort

Voorheen waren er in VieCuri goede initiatieven waarbij de ervaringsdeskundigheid van de patiënt werd ingezet om de zorg te verbeteren. Echter, dit was vaker incidenteel of op specifieke afdelingen. Zo is de oncologie al langer bekend met het structureel betrekken van patiënten.

Om patiëntparticipatie beter en breder te borgen is een kerngroep opgericht. De kerngroep heeft als taak een breed gedragen visie op patiëntparticipatie te ontwikkelen en om patiëntparticipatie aan te jagen in de gehele organisatie, om zo toe te werken naar patiëntparticipatie als vanzelfsprekendheid in de organisatiecultuur.  

Kerngroep patiëntparticipatie

  • clustermanager zorg (voorzitter)
  • manager afdeling communicatie
  • stafadviseur kwaliteit en veiligheid (Evelien Heinrich, inhoudelijk kartrekker)
  • patiëntvertegenwoordiger (geworven via Burgerkracht Limburg)
  • medisch specialist

Stappenplan kerngroep:

  1. Inventarisatie van bestaande initiatieven intern.
  2. Verkenning van landelijke ontwikkelingen op dit thema.
  3. Visievorming: wat bedoelen we als we het hebben over patiëntparticipatie?
  4. Concretisering van de visie: op welke initiatieven zetten we in? Dit is verwoord in een zogenaamde menukaart.

De visie en de menukaart samen vormen het kader voor de rol die de kerngroep vervult.

De kerngroep zet in op twee sporen:

  • Patiëntparticipatie verankeren in de organisatiecultuur, VieCuri breed. Door mensen te inspireren, onderliggend belang voor het voetlicht brengen, voorbeelden uit te dragen, initiatieven te starten en het thema blijvend te agenderen.
  • Afdelingen binnen de organisatie ondersteunen in het concreet vormgeven van patiëntparticipatie, passend bij de diversiteit van patiëntengroepen en zorgprofessionals en passend bij bestaande werkprocessen.

De kerngroep komt 1x per 6 weken samen. De kerngroep wordt door groeiende bekendheid steeds beter gevonden voor advies.

Klankbordgroep

Naast de kerngroep is er een klankbordgroep die 2x per jaar samenkomt om te brainstormen over lopende zaken en voorgenomen plannen, bestaande uit een brede vertegenwoordiging:

  • clustermanager snijdend, domein ‘patiënt’
  • afvaardiging afdeling communicatie
  • afvaardiging leerhuis
  • programmamanager zorg
  • afvaardiging cliëntenraad
  • patiëntvertegenwoordiger
  • afvaardiging VE(Verantwoordelijke Eenheid)-managers
  • afvaardiging medisch specialisten
  • afvaardiging verpleegkundigen
  • afvaardiging teamleiders
  • beleidsadviseur oncologie
  • kartrekker patiëntparticipatie, vanuit de afdeling Kwaliteit & Veiligheid

Inspiratie

VieCuri heeft de volgende visie op patiëntparticipatie:

‘Wij benutten de unieke ervaringsdeskundigheid van onze patiënten met als doel de(ervaren) kwaliteit van onze dienstverlening te verbeteren. We laten de toegevoegde waarde voor patiënten leidend zijn in het organiseren van onze zorgprocessen en gebruiken patiëntervaringen om onze zorg continu te verbeteren. Dit vergt een structurele verankering van patiëntparticipatie in de cultuur en werkprocessen van onze organisatie. Patiëntparticipatie vraagt om maatwerk; betekenisvolle participatie met vormen die passend zijn bij de wensen, behoeften en mogelijkheden van de patiënt én van de beroepskracht. We gebruiken kennis die er al is (intern & extern) en ontwikkelen deze zelf daar waar nodig.’

Doel

  • Komen tot de best passende zorg, deze is patiëntgericht en waarde gedreven.
  • Onze dienstverlening voortdurend verbeteren, op alle niveaus in de organisatie.

Drie thema’s op menukaart patiëntparticipatie

1. Continu verbeteren: op basis van patiëntfeedback en ontwikkelen van tools/methodieken voor het ophalen en gebruiken van patiëntfeedback. Voorbeelden:

  • Een VieCuri patiëntenpanel dat ieder kwartaal hun mening en ervaringen wordt gevraagd over wisselende thema’s via een digitale vragenlijst.
  • De kerngroep geeft advies en zonodig ondersteuning bij vragen vanuit afdelingen rondom het inzetten van methoden om patiëntenfeedback op te halen, bijvoorbeeld een enquête, focusgroepinterview of arenagesprek.
  • Adviseurs K&V begeleiden zorgafdelingen bij het ontwikkelen van patiënt-enquêtes over specifieke thema’s, bijvoorbeeld ter evaluatie van een pilot complementaire zorg binnen de oncologie (patiëntervaringen met handmassage) of om feedback op te halen over het nieuwe dialysecentrum.
  • Jaarlijkse kwaliteitsspeerpunten worden mede opgesteld op basis van trends in signalen van patiënten. Bijvoorbeeld trends in klachten, panelonderzoek en de VieCuri brede PatientErvaringsMonitor.

2. Samen organiseren met als ambitie ‘Wat we doen, doen we mèt de patiënt’. Voorbeelden:

  • De vaste patiëntvertegenwoordiger in de kerngroep patiëntparticipatie.
  • Vooraf aan de oprichting van de afdeling ouderengeneeskunde is aan de kerngroep patiëntparticipatie advies gevraagd over een passende vorm van patiëntparticipatie.
  • Vaste patiëntvertegenwoordiging gedurende het proces van nieuwbouw dialysecentrum.
  • De patiëntvertegenwoordiger van het kernteam adviseert t.a.v. het opstellen van een profielschets voor het werven van een patiëntvertegenwoordiger voor een werkgroep nieuwbouw.

3. Patiënt als partner: Samen Beslissen als norm, door patiënt én zorgprofessional te ondersteunen en te werken aan bewustwording én vaardigheden.

  • Vanuit het kernteam is de landelijke campagne Samen Beslissen ook binnen VieCuri uitgerold door de afdeling communicatie.
  • Het kernteam heeft een uitvraag onder zowel medisch specialisten als onder patiënten gedaan naar Samen Beslissen.
  • Het kernteam ontwikkelt een scholingsaanbod Samen Beslissen voor zorgprofessionals.
  • Op verzoek van het kernteam gaan adviseurs patiëntcommunicatie aan de slag met het ondersteunen van patiënten bij Samen Beslissen. Bijvoorbeeld: aandacht vragen voor ‘de 3 goede vragen’.


Leren van elkaar

De kerngroep patiëntparticipatie is steeds bezig met inventariseren wat er zowel in- als extern al aan voorbeelden zijn van manieren om patiëntparticipatie vorm te geven en om daarvan te leren. Met regelmaat wordt er gespard met collega’s uit andere ziekenhuizen. Zo is er naar aanleiding van een webinar contact gelegd met het Medisch Spectrum Twente die vervolgens hun werkwijze ‘patiëntreis’ hebben gedeeld. En het Haga Ziekenhuis heeft bij diverse visiedocumenten, waaronder dat van VieCuri, gebruikt als inspiratie voor hun eigen visietraject op patiëntparticipatie. Daarnaast geeft Haga aan op deze manier voort te kunnen bouwen op de ervaringen van ziekenhuizen die al iets verder zijn. De huidige digitale overlegmogelijkheden hebben de drempel voor het uitwisselen van kennis en ervaring écht verlaagd.


Toekomst

Het ‘voortdurend verbeteren o.b.v. patiëntfeedback’ en ‘samen organiseren’ zijn op dit moment het meest geborgd en wordt verder gestimuleerd en ondersteund vanuit de afdelingen K&V en communicatie. Er is verbetering mogelijk in het benutten van patiëntenfeedback in de kwaliteitscyclus van afdelingen: Wat doen we goed? Wat kan beter? Wat betekent dit voor ons jaarplan?
Het verder bevorderen van Samen Beslissen is een VieCuri-breed aandachtspunt, passend bij de strategische koers van het ziekenhuis voor 2023-2027. Focus van het kernteam ligt in 2023 dan ook op het initiëren en faciliteren van initiatieven ter bevordering van Samen Beslissen. VieCuri zet in op pilotgroepen die verdere doorontwikkeling van Samen Beslissen kunnen versnellen.

Tips & tricks

  • Een kerngroep patiëntparticipatie met een duidelijke visie en aanpak zorgt voor meer samenhang op dit thema en zorgt ervoor dat dit thema centraal geborgd is. Werken met een kernteam maakt ook dat medewerkers weten waar ze met (ondersteunings)vragen terecht kunnen.
  • De kerngroep werkt bottom-up vanuit concrete initiatieven op de werkvloer, ondersteund vanuit voornamelijk de afdelingen kwaliteit en veiligheid en (patiënt)communicatie. Leren door te doen en te ervaren werpt zijn vruchten af. Er komen steeds meer en pro-actief aanvragen voor ondersteuning bij patiëntparticipatie.
  • Structurele verankering van patiëntparticipatie in de cultuur en werkprocessen van de organisatie kost tijd. Zet kleine stappen, communiceer er breed over, neem de medewerkers mee door hen te bevragen op dit onderwerp, werk met pilots en laat deelnemers zelf hun achterban informeren over hun ervaringen. Dit helpt om van pilots naar verdere uitrol te komen.
  • Ga te rade bij collega’s in andere ziekenhuizen. Er is al heel veel ervaringskennis op dit gebied.

Meer Weten?

Contactpersoon

Evelien Heinrich
Evelien Heinrich
Stafadviseur Kwaliteit & Veiligheid