Cookie Consent by Free Privacy Policy Generator

Oncogeriatrisch spreekuur in het LUMC

Kwetsbare ouderen
Universitair medisch centrum
Leids Universitair Medisch Centrum

In het LUMC worden oudere patiënten met kanker op een gespecialiseerde polikliniek zowel oncologisch als geriatrisch in kaart gebracht om deze patiënten meer passende zorg te bieden. Op een oncogeriatrisch spreekuur werken internisten ouderengeneeskunde, verpleegkundig specialisten en oncologisch specialisten samen. Dit samenbrengen van expertise vanuit verschillende medische invalshoeken levert minder versnippering op en beter op elkaar afgestemde patiëntenzorg. Dit is waardevol voor de patiënt en draagt bij aan patiëntveiligheid.

In het kort

Patiënten met kanker die ouder zijn dan 70 jaar worden in het LUMC eerst gescreend aan de hand van het G8-screeningsinstrument (Oudere patiënten (70+) met kanker kunnen zelf G8-screening invullen - iknl.nl). Als blijkt dat een patiënt met een complexe oncologische aandoening ook geriatrisch kwetsbaar is, bezoekt deze patiënt, vaak in gezelschap van naasten het oncogeriatrisch spreekuur. Ook wordt er aangesloten op oncologische MDO’s en spreekuren van oncologisch chirurgen.

Werkwijze
De poli vindt wekelijks plaats, waarbij de verpleegkundig specialist een belangrijke rol heeft in de organisatie en continuïteit van de zorg rondom de patiënt. De verpleegkundig specialist regelt bijvoorbeeld de logistiek, onderhoudt de contacten met de VS-en van de oncologische zorgpaden en doet het geriatrisch assessment. Bij complexe patiënten worden patiënt en familie gezien door zowel de internist-ouderengeneeskunde als de internist-oncoloog/oncologisch chirurg tegelijk.

De gesprekken worden altijd met de patiënt én naasten gedaan en duren doorgaans 1,5 uur. In het spreekuur worden de volgende punten besproken:

  • Tumorbiologie: wat zijn de kenmerken van de tumor?
  • Tumor stadium: in welk stadium bevindt de tumor zich? Is het nog lokaal of zijn er wellicht al uitzaaiingen?
  • Geriatrische achtergrond: hoe kwetsbaar is de patiënt en op welke terreinen? Dit wordt bepaald op basis van een comprehensive geriatric assessment.
  • Doelen en verwachtingen van de patiënt. Hoe kijkt de patiënt aan tegen langdurige behandeling, bijwerkingen of de herstelperiode? Wat zijn dagelijkse bezigheden van de patiënt of wat zijn belangrijke onderdelen van het leven?

Behandelplan

Door patiënten zowel oncologisch én geriatrisch goed in beeld te brengen en ook te kijken naar de persoonlijke situatie van de patiënt, komt er een behandelplan tot stand dat beter aansluit bij de doelen en wensen van de betreffende patiënt. Met de patiënt en familie worden de mogelijke behandelopties en afwegingen besproken en wat de impact van de behandeling is op de behandeldoelen, rekeninghoudend met de kwetsbaarheid. Ook worden toekomstscenario’s geschetst voor de patiënt. Het vastgestelde behandelplan wordt teruggekoppeld aan de huisarts, het behandelteam en/of specialist ouderengeneeskunde.

Inspiratie

  • Door met de internist ouderengeneeskunde/klinisch geriater, internist-oncoloog, verpleegkundig specialist én de patiënt en naasten samen het gesprek te voeren, delen alle betrokkenen dezelfde informatie. Zo ontstaan minder misverstanden en wordt er gezamenlijk, op basis van waarden, doelen, kwetsbaarheden en behandelmogelijkheden, een goed passend plan gemaakt.
  • Door vooraf geriatrisch onderzoek te doen, worden bij 40-60% van de patiënten ongediagnostiseerde geriatrische problemen ontdekt.
  • Door de multidisciplinaire benadering worden behandelingen aangepast. Bij één derde van de patiënten wordt de behandeling minder intensief. Zie: Geriatric Assessment in Older Patients with Acute Myeloid Leukemia - PMC (nih.gov)
  • Aannemelijk is dat door het in kaart brengen van de kwetsbaarheid én het verminderen van de intensiteit van de behandeling complicaties kunnen worden voorkomen.
  • Prehabilitatie.
  • Er komen steeds meer en betere predictie-modellen waarmee op basis van specifieke geriatrische kenmerken uitkomsten van behandeling kunnen worden ingeschat (eprognosis, Portret tool).

Tips & tricks

  • De belangrijkste succesfactor is de intrinsieke motivatie van de betrokken zorgprofessionals.
  • Als je een optimaal gepersonaliseerd behandelplan voor oudere patiënten echt belangrijk vindt, dan doe je het samen en is er van alles mogelijk.
  • De verpleegkundig specialist heeft een zeer belangrijke rol bij deze polikliniek. Het is erg behulpzaam als de verpleegkundig specialist de poli coördineert.
  • Bij het opzetten van een oncogeriatrisch spreekuur, zorg voor zichtbaarheid bij alle specialisten binnen het ziekenhuis en huisartsen (via presentaties, intranet etc.).

Contactpersonen

Frederiek van den Bos
Frederiek van den Bos
Internist ouderengeneeskunde
Johanneke Portielje
Johanneke Portielje
Hoogleraar interne oncologie, in het bijzonder geriatrische oncologie
Anna Uit den Boogaard
Anna Uit den Boogaard
Verpleegkundig specialist ouderengeneeskunde